We vertellen je op deze pagina alles wat er bij onze bomen komt kijken en hoe wij hier mee omgaan.
In Zaanstad vinden we bomen belangrijk. Er zijn verschillende redenen waarom wij gesteld zijn op onze bomen. Naast dat bomen groen en sfeer brengen in de straat of wijk, dragen bomen bij aan de ruimtelijke kwaliteit en structuur van de stad.
Bomen houden bovendien veel water vast, geven schaduw bij hitte en zorgen voor het afvangen van fijnstof. Bomen zijn klimaatvriendelijk en zijn belangrijk voor de gezondheid van Zaankanters.
Bomen spelen daarom een onmisbare rol binnen de menselijke leefomgeving. Een omgeving met veel bomen verhoogt namelijk de waarde van de woningen. Ook kunnen bomen geluidsoverlast verminderen. Benieuwd naar onze bomen? Op deze kaart vind je meer informatie.
We willen Zaanstad de komende jaren gezonder, groener en duurzamer maken. De rol van bomen hierin is belangrijk. Bomen geven lucht door CO2 om te zetten in zuurstof. Ze houden water vast en geven schaduw bij hitte. Ook zorgen ze voor het afvangen van fijnstof en voor een aangename leefomgeving.
De gemeente gaat de komende jaren behoorlijk groeien. Dit betekent meer woningen, voorzieningen en wegen op hetzelfde aantal vierkante kilometers. Zo komen er tot 2040 ongeveer 20.000 nieuwe woningen bij. Bomen helpen om van onze gemeente een prettige en gezonde plek te maken. Zij zijn de longen van Zaanstad en spelen een belangrijke rol. In het Bomenbeleidsplan lees je hoe we de komende dertig jaar werken aan een groener, gezonder en duurzamer Zaanstad.
We hebben van het bomenbeleidsplan een korte samenvatting gemaakt. Hierin lees je onder andere een toelichting van de belangrijkste uitgangspunten uit het Bomenbeleidsplan.
Samenvatting bomenbeleidsplan 2020-2050
Benieuwd naar de ziektes waar onze bomen mee te maken kunnen krijgen? Bekijk de pagina over ziektes, gebreken en plagen.
We proberen dan altijd een boom terug te planten. Het liefst op dezelfde plek, maar als dat niet kan zoeken we een nieuwe locatie voor de boom. Zo houden we het aantal bomen in Zaanstad op peil.
Zaanstad bepaalt de waarde van bomen op verschillende niveaus van ouderdom. Zo noemen we bomen ouder dan 40 jaar ‘potentieel waardevol’, als ze ouder worden dan 60 jaar zijn ze ‘waardevol’ en dan hebben we nog monumentale bomen, deze bomen zijn ouder dan 80 jaar.
We hebben 371 gemeentelijke monumentale bomen en wel 402 waardevolle bomen!
Bomen hebben regelmatig onderhoud nodig. Naast het snoeien waar nodig onderhoudt de gemeente de boomspiegels en in de herfst worden er bladkorven verzorgt.
Voor bomen die op openbare grond staan en voor particuliere bomen die op de lijst van waardevolle bomen staan is een kapvergunning nodig. Deze vergunning kan je aanvragen bij het omgevingsloket.
Als de aanvraag gedaan is komt deze binnen bij de afdeling vergunningen van de gemeente. De aanvraag wordt vervolgens toegewezen aan een specialist hij geeft advies en op basis van dit advies wordt de vergunning wel of niet verleend. Alle verleende vergunningen worden gepubliceerd.
Soms mogen bomen zonder vergunning gekapt worden. Namelijk wanneer er sprake is van onveilige bomen zoals bijvoorbeeld na een storm. Hiervoor is er een speciaal stormprotocol. Ook mogen dode bomen en bomen met een besmettelijke ziekte zonder vergunning gekapt worden. Tot slot worden er soms bomen gekapt om de aanwezige beplanting in stand te houden. Als de beplanting te dicht wordt kunnen de bomen allemaal niet meer goed groeien. Daarom moeten we soms een aantal bomen kappen. Dit zorgt voor de benodigde groeiruimte voor de overblijvende bomen en struiken.
Het gekapte hout wordt overigens vaak weer hergebruikt. Als bewoner of non-commerciële instelling kan je dit stadshout gratis aanvragen.
De regels over het kappen van een boom in de openbare ruimte zijn vastgelegd in het Bomenbeleidsplan. In de volgende gevallen verlenen we geen vergunning verleend voor het kappen van een boom:
Als we werkzaamheden uit moeten voeren in de buurt van bomen, proberen we de bomen in eerste instantie te behouden. Soms zijn de bomen in het verleden op de kabels en leidingen geplant of moet er een ophoging van het maaiveld plaats vinden. De bomen kunnen dan niet behouden blijven. We planten dan nieuwe bomen op een plek waar ze de ruimte hebben om te groeien en geven de bomen een goed plantgat mee, zodat ze voldoende voeding hebben om uit te groeien tot een grote boom. Ook de bomen die we wel kunnen behouden krijgen bij werkzaamheden extra voeding, zodat ze er weer een aantal jaren tegen aan kunnen.
Bij de start van een herinrichtingsproject is er een buurtbijeenkomst over de werkzaamheden die gaan plaatsvinden. Wij informeren de buurt bij grote en ingrijpende projecten. Vooral bij ingrijpende verandering van de buurt waar ook veel bomen weg gaan is informatie zeer belangrijk.
Daarnaast wordt er per project een projectpagina aangemaakt. Hier kunnen bewoners informatie en tekeningen vinden over een specifiek project.
Het bomenbeleidsplan bepaalt onze inzet voor de komende jaren. We gaan voor meer grotere bomen. Uiteindelijk moet in 2050 elke wijk voor minstens 20% bedekt zijn door boomkronen. Om dit te bereiken moeten we goed zorgen voor onze huidige bomen. Bij nieuw te planten bomen gaan we de best mogelijke groeiomstandigheden creëren.
In het verleden is er niet altijd goed voor de Zaanse bomen gezorgd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn bomen vaak als brandstof gebruikt en gekapt. In de jaren erna zijn bomen teruggeplant, maar ze zijn vaak van slechte kwaliteit. Ook staan ze regelmatig op plekken waar ze niet goed kunnen groeien. Elk jaar moeten we daarom ongeveer 1100 bomen vervangen. Daarnaast groeit de gemeente de komende jaren sterk. Zowel boven als onder de grond is steeds minder ruimte voor bomen. Bijvoorbeeld parkeren, verkeer, internet, riolering en elektriciteit: daar moet allemaal plek voor zijn.
In de Bomenbalans tellen we alle ‘bomencijfers’ bij elkaar op. We hebben nu een Bomenbalans opgesteld voor 2020. Hieruit blijkt dat er tussen 2014 en 2020 een kapvergunning is verleend voor 9.263 bomen. In totaal moeten er meer bomen terugkomen. Wij hebben een herplantplicht voor 10.543 bomen. Dat zijn meer bomen dan er gekapt zijn. Dat komt doordat de gemeente meer bomen wil terugplanten dan er oorspronkelijk stonden. Nog niet al deze bomen staan er al. Vaak vinden eerst nog bouwwerkzaamheden plaats. De bomen moeten binnen 2 jaar na de kapvergunning zijn geplant. De gemeente ziet er op toe dat de aannemer deze verplichting nakomt. Als alle bomen er staan, is het aantal bomen in Zaanstad toegenomen met 1.280.
Wat ook opvalt in de Bomenbalans, is dat de afgelopen twee jaar minder kapvergunningen verleend zijn. Tussen 2014 en 2018 waren dat er gemiddeld 1.641 per jaar. In de jaren 2019 en 2020 gaven we voor gemiddeld 530 bomen per jaar kapvergunningen af. Het aantal kapvergunningen daalt doordat er minder aanvragen zijn. Ook gaat de gemeente al bij de voorbereiding van een kapvergunning nog beter in gesprek over de werkelijke noodzaak tot kap.